خوزستان ؛ قطب تولید گندم در ایران

چند تن از مسوولان دولتی حوزه کشاورزی استان خوزستان در پاسخ به پرسش های خبرنگار ایرنا نظرات شان را درباره وضعیت تولید گندم، خرید محصول، ذخیره سازی، مبارزه با آفات و اصلاح بذر و تحقیقات کشاورزی در این استان ابراز کرده اند.

مدیرعامل شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه چهار کشور در این گفت و گوها اظهار داشت: از آنجایی که خوزستان قطب تولید گندم است و میزان تولید گندم از این میزان ذخیره سازی آن بالاتراست ، تلاش شده تا سرمایه گذاران بخش خصوصی در این عرصه از طریق اعطای تسهیلات کم بهره مورد حمایت قرار گیرند.

ˈشهباز خواجویˈ افزود: در حال حاضر امکان حدود 900 هزارتن ذخیره سازی استاندارد گندم شامل سیلوهای بتنی، فلزی، انبارهای مکانیزه، نیمه مکانیزه و انبارهای ساده مسقف در سطح خوزستان وجود دارد که این میزان یک و نیم برابر نیاز گندم استان است.

وی ابراز امیدواری کرد که تا پایان برنامه پنجم توسعه، مجموع ظرفیت های ذخیره سازی استان به حدود یک میلیون و 250 هزار تن افزایش یابد.

خواجوی گفت: دولت امسال در راستای سیاست های اصل 44 قانون اساسی اعلام کرد که بخش خصوصی تمام گندم را بخرد و خرید ، با تقدم و محوریت بخش خصوصی انجام شود.

مدیر عامل شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه چهار ادامه داد: امسال به بخش خصوصی اعلام شد تا جایی که می تواند گندم بخرد اما اگر توان خرید با نرخ بالا و مناسب را نداشته باشد، غله خریداری کند.

خواجوی با تاکید بر اینکه شرکت غله، دستگاه تخصصی خرید تضمینی گندم است اظهارداشت: در چند سال گذشته تجربه خوبی در خرید تضمینی گندم کسب شده و هیچ مشکلی در این زمینه وجود نداشته است.

مدیر عامل شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه چهار گفت: امسال این شرکت 640 هزار تن گندم را در 40 روز به مبلغ دو هزار و 880 میلیارد ریال از کشاورزان خرید و حتی یک کشاورز هم شاکی نبود.

وی تصریح کرد: علاوه بر این، 70 هزارتن گندم توسط کارخانه های آرد خریداری شد که این آمار نشان می دهد خوزستان رکورددار خرید گندم کشور در سال شده است.

خواجوی اظهارداشت: کشاورزان با طیب خاطر گندم را به مراکزی می فروشند که از نظر تامین پول و وزن مشکلی ندارند.

مدیرعامل شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه چهار افزود: این منابع پولی از طریق بانک سپه به کشاورزان پرداخت شد.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان نیز گفت: پاسخگویی به نیازهای تحقیقاتی بهره برداران در همه زمینه ها اعم از مکانیزاسیون، ارقام، تغذیه، فیزیولوژی تولید، آفات و بیماری ها و علف های هرز و آبیاری در دستور کار محققان مرکز در همه بخش های تخصصی ذیربط قراردارد.

ˈمحمد قاسمی نژادˈ افزود: ارقام جدید بهرنگ، افلاک، دنا و لاین های امید بخش 3-83-S جهت کشت آبی گندم و ارقام گندم دهدشت و کریم برای کشت دیم این محصول برای دستیابی به افزایش پتانسیل عملکرد توصیه شده است.

وی تصریح کرد: همچنین باید توجه داشت تحقیق در زمینه کشاورزی حفاظتی به منظور پایداری تولید، کاهش اثرات سوء زیست محیطی، کاهش هزینه ها و سلامت تولیدات گیاهی در دستور کار تحقیقات قرار دارد.

قاسمی نژاد ادامه داد: در این زمینه به عنوان مثال، روش های تهیه زمین برای کشت گندم بعد از برداشت برنج به کار گرفته شده است.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان گفت: محققان این مرکز تلاشی مضاعف را در بومی سازی ماشین کاشت موردنیاز برای خاک ورزی حفاظتی انجام داده اند.

وی افزود: تحقیقات در زمینه مشکلات علف های هرز همواره در استان خوزستان با جدیت وجود داشته و علف کش های جدید معرفی و برای کنترل علف های هرز ، این مرکز تحقیقاتی توصیه های زراعی ارائه داده است.

قاسمی نژاد افزود: به همین منظور در سال جاری، دو دستورالعمل کاشت، داشت و برداشت گندم آبی و دیم، بر اساس آخرین دستاوردهای تحقیقاتی توسط محققان مرکز تهیه و تنظیم شده است.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان تصریح کرد: در ارتباط با موضوع شوری خاک، لاین 3-83-SS متحمل به شوری(خاک) بوده و طرح های تحقیقی-تطبیقی و تحقیقی-ترویجی آن انجام شده و در حال تکثیر و معرفی به کشاورزان است.

وی در خصوص برداشت، شیوه های برداشت مکانیزه و مقایسه با شیوه های سنتی اظهارداشت: هدف از اجرای مکانیزاسیون کشاورزی، افزایش سطح زیر کشت و بالابردن میزان تولیدات است که در راستای تحقق این هدف باید از ماشین آلات و ادوات مجهز به تکنولوژی روز بهره برد.

قاسمی نژاد گفت: از بین تولیدات کشاورزی، غلات جایگاهی ویژه در تامین غذای جامعه داشته و ماشین های مرتبط با آن همواره در صدر اهمیت نسبت به سایر ماشین ها و ادوات کشاورزی بوده است.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان ادامه داد: شاخص ترین این ماشین ها کمباین بوده که جهت برداشت غلات، دانه های روغنی و تعدادی از حبوبات به کار می رود. توان بالا، سرعت عمل در کار، اجرای بدون نقص و تلفات عملیات خرمنک وبی و تفکیک دانه از کاه، اجرای برداشت در مدت زمان بهینه بدون بر جای گذاشتن هزینه از مزایای به کارگیری کمباین در مزارع می باشد.

وی اضافه کرد: نکات مثبت در به کارگیری کمباین به حدی است که مجال رقابت با نیروی انسانی باقی نگذاشته و کارشناسان امر به کارگیری آن را بصورت اکید توصیه می کنند.

قاسمی نژاد خاطرنشان کرد: همچنین انواعی از کمباین ها مجهز به کاه خرد کن بوده که جمع آوری کاه به عنوان علوفه را از سطح مزرعه توسط دستگاه بسته بندی علوفه (بیلر) تسهیل می کند.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان گفت: در حال حاضر بخش عمده ناوگان ماشینی جهت عملیات برداشت غلات استان با کمباین های مهاجر از استان های همجوار تامین می شود که حمل دستگاه از استان های دیگر به خوزستان بر هزینه تمام شده برداشت، اثر مستقیم دارد.

وی افزود: برهمین اساس یکی از برنامه های اداره امور فناوزی های مکانیزه این است که این موازنه به نفع کمباین های بومی تغییر کند و نیاز استان به کمباین از درون استان تامین شود و در نتیجه هزینه تمام شده برداشت برای کشاورزان کاهش یابد.

وی افزود: همچنین سه گلوگاه در ورودی های استان فعال بوده که به محض ورود کماین های مهاجر، بررسی های فنی را بر روی ماشین ها انجام داده تا کمباین های معیوب و فرسوده به استان وارد نشوند.

قاسمی نژاد اظهارداشت: پس از تایید فنی، سمپاشی کمباین صورت می گیرد تا از نشر آفات و امراض توسط کمباین های مهاجر جلوگیری شده و مزارع استان مصون بمانند.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان ادامه داد: اداره امور فناوری های مکانیزه کشاورزی در تلاش است تا کمباین های مورد نیاز استان را از مدرن ترین ماشین ها و خوشنام ترین شرکت ها تامین کرده تا محصول غلات که نقش مهمی در استقلال و خود کفایی کشور دارد بدون کوچکترین نقصی از مزارع برداشت و بموقع به مراکز خرید این محصول استراتژیک برسد.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهادکشاورزی خوزستان در خصوص سمپاشی، علف کش ها، مصرف بهینه کودهای شیمیایی، آیش و رعایت توصیه های کارشناسی جهاد کشاورزی گفت: سالانه خسارت ناشی از طغیان علف های هرز در صورت عدم مبارزه صحیح و بموقع حدود 30 تا 50 درصد است که رقم بسیار بالایی محسوب می شود لذا ضرورت مبارزه در اشکال مختلف از جمله مبارزه شیمیایی ضرورت دارد.

ˈمرتضی امید بخشˈ افزود: اما باید این امر خطیر را در نظر داشت که در صورت مبارزه نکردن صحیح و استفاده بی رویه از سموم علاوه بر بالارفتن افزایش هزینه تولید، سلامت محیط زیست به مخاطره می افتد که در این رهگذر کنترل، نظارت و آموزش بهره برداران از اهمیتی فوق العاده برخوردار است.

وی تصریح کرد: سالانه با توجه به کشت انواع محصولات و تخلیه اراضی از عناصر غذایی مورد نیاز اراضی، استفاده از کودهای شیمیایی ضروری می باشد که البته این امر باید با توجه به آزمایش و تجزیه خاک کنترل شود و کودهای شیمیایی به اندازه نیاز مورداستفاده قرار گیرند.

امید بخش ادامه داد: بدیهی است افراط در کاربرد این کودها نه تنها مفید فایده نخواهد بود بلکه بتدریج باعث تخریب ساختمان خاک خواهد شد بنابراین مصرف بهینه کودهای شمیایی ضمن تعادل بخشیدن هزینه های تولید ، در حفظ خواص فیزیکی و شیمیایی خاک و کمک به تولید بسیار موثر است.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهادکشاورزی خوزستان افزود: بی تردید کشت متوالی یک محصول در سال های مختلف علاوه بر کاهش شدید عناصر غذایی مورد نیاز، موجب طغیان عوامل زیان رسان مانند آفات، بیماری ها و علف های هرز می شود.

ˈبدین ترتیب برای مبارزه با این عوامل، هزینه های تولید افزایش یافته و سال به سال با کاهش تولید مواجه خواهیم بود. لذا رعایت امر آیش بسیار حیاتی است که این امر با ترویج و آموزش بهره برداران در اشکال مختلف میسر خواهد بود.

وی گفت: در این راستا کارشناسان و مروجین کشاورزی در اقصی نقاط روستاهای این استان می توانند با توصیه های دقیق علمی و فنی به بهره برداران، ضمن برشمردن فواید آیش و همچنین مقررات ناشی از مسامحه و بی توجهی، به این امر مهم کمک کنند.

امید بخش ادامه داد: در سال زراعی 91-90 در 106 هزار و 203 هکتار علیه آفات و بیماری های گندم سمپاشی شده که پیش بینی می شود این میزان در سال زراعی 92-91 به 250 هزار هکتار برسد.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی خوزستان اظهارداشت: سمپاشی علیه علف های هرز در سال زراعی 91-90 در سطح 948 هزار و 260 هکتار بوده که پیش بینی می شود این سطح در سال زراعی 92-91 به یک میلیون و 100 هزار هکتار برسد.

وی اضافه کرد: ضدغفونی کردن بذرهای گندم در سال 91-90 در سطی معادل 129 هزار هکتار انجام شده که پیش بینی می شود این میزان در سال 92-91 به 130 هزار هکتار برسد.

امید بخش در خصوص بذر، اصلاح نژاد، معرفی ارقام جدید گندم و ارقام مقاوم گفت: نظر به اینکه بالغ بر 70درصد سطح زیر کشت این استان به کشت گندم اختصاص دارد و خودکفایی در تولید این محصول استراتژیک می تواند به خودکفایی در سایر محصولات کمک کند، لذا توجه به تولید و تامین بذر مناسب با شرایط اقلیمی این استان از جایگاهی بسیار ویژه برخوردار است.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی خوزستان اضافه کرد: با در نظر داشتن اراضی دشتی وسیع و وجود پنج رودخانه مهم در این استان بالقوه، پتانسیل تولید گندم در این استان بسیار بالاست ؛ بگونه ای که می تواند قطب اول تولید گندم کشور باشد .

وی گفت: در این راستا امر تحقیق و پژوهش در اصلاح و تولید بذرهای جدید متناسب با شرایط اقلیمی گرم و خشک استان که در مقابل عوامل زیان رسان مقاوم و از طرفی از پتانسیل عملکرد بالایی در واحد سطح برخوردار باشند بسیار حیاتی است.

ˈدر صورت فراهم نبودن مولفه های مربوط به کشت گندم و نبود بذر با کیفیت و استاندارد و سازگار با شرایط اقلیمی خوزستان، تولید این محصول استراتژیک در استان با نقصان جدی مواجه خواهد بود.