سرانه مصرف آبزیان در ایران نصف متوسط جهانی

 حسن صالحی رئیس سازمان شیلات کشور با حضور در برنامه مجله کشاورزی شبکه بازار گفت: براساس آمار رسمی سازمان خوار و بار جهانی در سال 2012 حدود 183 میلیون تن آبزی در دنیا تولید شده است.

وی افزود: از 183 میلیون تن آبزیان تولید شده در جهان حدود  90 میلیون تن از طریق آبزی‌پروری و بیش از 92 میلیون تن از طریق صید حاصل شده است.

رئیس سازمان شیلات ایران اظهار داشت: در دو دهه گذشته صید در دنیا رشد نداشته و تثبیت شده و برای اینکه صید از پایداری برخوردار باشد و دچار آسیب نشود، به موضوعات مدیریت در مورد صید توجه بیشتری شده است.

صالحی افزود: سهم پرورش آبزیان از پروتئین در سال 1950 میلادی در دنیا کمتر از 10 درصد بوده، در حالی که پرورش آبزیان امروز به 50 درصد رسیده است و این موضوع حاکی از آن است که آبزی‌پروری نقش عمده‌ای در تولید غذا در دنیا دارد.

وی اظهار داشت: علی‌رغم افزایش 1.6 درصدی رشد جمعیت جهان در سه دهه گذشته تقریبا مصرف آبزیان نزدیک به 4 درصد رشد داشته است و مصرف سرانه آبزیان هم در طول سه دهه از 10 کیلوگرم به 19 کیلوگرم افزایش یافته است.

* متوسط مصرف سرانه آبزیان در کشورهای توسعه یافته 28 کیلوگرم است

معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه مصرف آبزیان نقش مهمی در سلامتی دارد، تصریح کرد: در کشورهای توسعه یافته سرانه مصرف آبزیان نسبت، به کشورهای کمتر توسعه یافته بیشتر است و متوسط مصرف سرانه در این کشورها حدود 28 کیلوگرم است.

صالحی افزود: در برخی کشورها مثل ژاپن و نروژ سرانه مصرف آبزیان حدود 70 کیلوگرم است که عواملی از جمله تنوع آبزیان و فرآورده‌های آنها در مصرف بیشتر دخیل است.

* مصرف سرانه آبزیان در کشور از نصف متوسط جهانی کمتر است

وی با بیان اینکه مصرف سرانه آبزیان در کشور در سال 57 حدود یک کیلوگرم بوده است، گفت: در سال 92 سرانه مصرف آبزیان به 8.5 کیلوگرم رسید که علیرغم این افزایش هنوز هم مصرف سرانه آبزیان در کشور از نصف متوسط جهانی کمتر است.

رئیس سازمان شیلات بیان داشت: در سه دهه گذشته موضوع آبزی‌پروری به ویژه آبزیان پرورشی مثل قزل‌آلا و ماهیان گرمابی مصرف را در مناطق مرکزی کشور به خصوص شهرها و روستاهای حاشیه رشته کوه‌های البرز و زاگرس افزایش داده است.

معاون وزیر جهاد کشاورزی افزود: امروز با تولید بیش از 14 هزار تن ماهی قزل‌آلا مقام اول را داریم و 25 درصد متوسط مصرف آبزیان کشور را قزل‌آلا تشکیل می‌دهد.

وی اظهار داشت: دمای مناسب برای رشد ماهی قزل‌آلا بین 14 تا 18 درجه سانتی‌گراد است و در صورت افزایش یا کاهش دما ماهی باید انرژی زیادی را صرف غلبه و تطبیق با شرایط محیط کند، البته امروز آبزیان تا حدودی خود را با شرایط محیط تطبیق داده‌اند، ولی عدم وجود شرایط مناسب رشد بهینه را به همراه ندارد.

معاون وزیر جهاد کشاورزی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه پرورش ماهی‌ در مسیر رودخانه و سرچشمه ورودی رودخانه آیا باعث آلوده شدن آب‌ها می‌شود، گفت: خیر، قطعا این گونه نیست و سازمان شیلات برای آبزی‌پروری از آب‌هایی که برای کشاورزی، باغداری و آب‌هایی که به سمت دریا‌ها جاری است، استفاده می‌کند.

رئیس سازمان شیلات تصریح کرد: آب‌هایی که در آن ماهی‌قزل‌آلا پرورش یافته است وقتی از استخر خارج و به سمت دریا و یا مزارع کشاورزی جریان می‌‌‌یابد، هیچ گونه مشکلی ندارد و حتی این آب‌ها نقش به سزایی در کاهش مصرف کود دارند.

وی در ادامه به یکی از برنامه‌های شیلات در بهره‌وری‌ آب اشاره کرد و گفت: سازمان شیلات برای آبزی‌پروری از آب‌هایی که برای کشاورزی جریان دارد، را مصرف می‌کند و برای طرح 550 هزار هکتاری شمال خوزستان و ایلام و طرح 64 هزار هکتاری دشت زابل هم همین برنامه اجرا می‌شود.

رئیس سازمان شیلات تصریح کرد: مقام معظم رهبری دستور داده‌اند که برای هر فرد در دشت سیستان یک هکتار باغ ایجاد شود و سازمان شیلات پیشنهاد داده است که در کنار هر کدام از این باغ‌ها یک استخر ذخیره حدود 200 متر مربعی برای پرورش ماهی ایجاد شود.

* ماهیان قزل‌آلا شناسنامه‌دار می‌شوند

صالحی درباره شناسنامه‌دار شدن ماهیان قزل‌آلا، گفت: از دو سال گذشته سازمان شیلات برای ردیابی محصولات وارد شده به بازار و برای ایجاد اطمینان برای مصرف‌کننده و کنترل و نظارت کیفیت گونه‌های مختلف آبزیان از جمله میگو، قزل‌آلا و تن ماهیان طرح کد رهگیری را در دستور کار قرار داده است.

وی افزود: طرح شناسنامه‌دار کردن آبزیان ابتدا از میگو شروع شد و تا اواخر شهریور ماه در صدد شناسنامه‌دار کردن ماهیان قزل‌آلا هستیم و همچنین صدور کد رهگیری برای تن ماهیان را هم در دستور کار داریم.

رئیس سازمان شیلات با بیان اینکه صدور کد رهگیری برای آبزیان در کیفیت، سلامت و ایجاد اطمینان برای مصرف‌کننده مؤثر است، اظهار داشت: یکی از برنامه‌های سازمان شیلات شناسنامه‌دار کردن و صدور کد رهگیری برای تمام آبزیان است.

صالحی با اشاره به برنامه‌ریزی برای صید فانوس ماهیان گفت: 800 شناور صیادی کشور در غرب اقیانوس هند تا جنوب آفریقای جنوبی از اقیانوس‌ها ماهی صید می‌کنند و حدود 180 هزار تن، تن ماهی در این منطقه صید شده است.

وی افزود: ایران در صید تن ماهی در غرب اقیانوس هند در بین 30 کشور مقام اول و در اقیانوس هند مقام دوم بعد از اندونزی را به خود اختصاص داده است.

رئیس سازمان شیلات اظهار داشت: با ایجاد شناورهای پشتیبان در اقیانوس هند برای رساندن نیازهای صیادان و همچنین حمل صید آنها به بندر می‌توان 30 درصد به لحاظ زمانی و همچنین بالا بردن ارزش اقتصادی کار صید به صیادان کمک کرد، به همین دلیل سازمان شیلات در صدد تأمین شناورهای پشتیبان برای صیادان است که این موضوع باعث اشتغالزایی در کشور می‌شود.

صالحی در مورد تولید میگو و بازار فروش آن در کشور گفت: سیاست ایجاد صنعت میگو در حدود سال 1370 در کشور ایجاد اشتغال بود به همین دلیل در آن زمان شیلات به سمت مزارع کوچک و 20 هکتاری سوق یافت.

وی افزود: کشورهای مثل اندونزی، تایوان و هند که سهم عمده‌ای در تولید میگو دارند، دارای مزارع بسیار کوچک پرورش و تولید میگو هستند، اما بیماری لکه سفید چند سال پیش تولید میگو را در کشور با مشکل مواجه کرد.

معاون وزیر جهاد کشاورزی بیان داشت: به مانند سایر کشورهای دنیا باید با مشکلات و ویروس‌ها در تولید میگو مقابله کنیم و با استفاده از ویتامین‌ها، ریز مغذی‌ها و تقویت آب در کنار بیماری‌ها به کشت و تولید میگو پرداخت. 

* رشد 30 درصدی کشت میگو نسبت به سال 92

وی افزود: حدود 10 هزار هکتار استخر پرورش میگو آماده بهره‌برداری است که امسال حدود 6 هزار و 400 هکتار آن زیر کشت میگو رفت و نسبت به کشت 4 هزار و 700 هکتاری سال گذشته حدود 30 درصد رشد داشته‌ایم.

صالحی بیان داشت: برای کشت باقی‌مانده 10 هزار هکتار یک سری مشکلات از قبیل تسهیلات و مشکل بدهی تولید‌کنندگان به بانک‌ها وجود دارد که امروز برای حل این مسئله و بخشودگی جریمه و سود تسهیلات طراحی را در شورای اقتصاد به دولت پیشنهاد داده‌ایم که امیدواریم با موافقت با این طرح بقیه استخرها را هم زیر کشت میگو ببریم.

وی با بیان اینکه یکی از برنامه‌های سازمان شیلات استفاده از آب‌های شور برای پرورش آبزیان است، تصریح کرد: براساس مطالعات انجام شده امکان تولید 800 هزار تن ماهی در قفس را در شمال و جنوب دریایی عمان داریم و این موضوع یکی از مباحث جدی سازمان شیلات به شمار می‌رود.

صالحی همچنین به پرورش ماهیان زینتی اشاره کرد و تصریح کرد: در سال 92 بیش از 180 میلیون قطعه بچه ماهی زینتی در کشور تولید شده است و تولید این ماهیان نیز یکی از برنامه‌های جدی سازمان شیلات به شمار می‌رود.