پیش بینی تولید گندم سال آینده به ۱۵میلیون تن

تولید محصولات استراتژیک مانند گندم برای کشور از شرایط ویژه‌ای برخوردار است و در صورتی که کشور بتواند در این گونه محصولات خودکفا شود، علاوه بر اینکه از خروج ارز به خارج جلوگیری می‌کند، بسیاری حربه‌های سیاسی غذا که امروزه به عنوان سلاحی علیه کشورهای در حال توسعه استفاده می‌شود را ناکارآمد خواهد کرد.

گندم محصولی است که طی سال های گذشته دولت بنا را بر خودکفایی تولید آن گذاشته و موفق هم بوده است، اما مدیریت‌های نامناسبی که وجود دارد باعث شده کشور همچنان از واردات گندم به طور کامل بی‌نیاز نباشد.

 سال گذشته به رغم تولید 14 میلیون تن بنابر آمار فائو (سازمان خواروبار جهانی)، برنامه‌ریزی 7 میلیونی واردات انجام شد که بخشی از این میزان تاکنون وارد شده و بخشی دیگر نیز در برنامه واردات است این در حالی است که به گفته کارشناسان مصرف گندم کشور حدود 9 تا 10 میلیون تن است.

گفت‌وگوی حاضر پیش‌بینی وضعیت تولید گندم در سال آینده و دلایل واردات به رغم تولید بیش از نیاز که می‌توانست تا 5 میلیون تن هم صادرات داشته باشد را بررسی می‌کند.

*پیش بینی 15 میلیون تنی گندم در سال آینده

ناصر توکلی معاون امور تولیدات گیاهی وزیر جهاد کشاورزی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس پیش‌بینی کرد تولید گندم در سال آینده به 15 میلیون تن برسد.

وی در تشریح برنامه‌های معاونت تولیدات گیاهی در رسیدن به این میزان تولید گفت: کل سیاست وزارت جهاد در دو بخش اجرایی می‌شود، در بخش نخست افزایش سرمایه‌گذاری، افزایش بهره‌وری و استفاده از فن‌آوری‌های جدید مطرح است و در بخش دوم نیز عملیات به‌زراعی، به‌نژادی و سیاست‌گذاری‌های مناسب اجرا خواهد شد.

توکلی گفت: در گندم استفاده از بذور اصلاح شده و گواهی شده و حمایت از کشاورزانی که از این بذور استفاده می‌کنند در اولویت قرار می‌گیرد. وی افزود: حتی حمایت از بذور خودمعرفی نیز جزو برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی در تأمین بذر مناسب برای کشت گندم است.

معاون وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: در بحث مدیریت مزرعه نیز برنامه حضور ناظرین گندم در برنامه‌های داشت و برداشت جزو برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی است که به طور جدی دنبال می‌شود.

*افزایش تولید گندم بدون توسعه سطح زیرکشت

توکلی تصریح کرد: به بیان دیگر در بحث تولید محصول استراتژیک به دنبال افزایش سطح نیستیم بلکه به دنبال توسعه عمودی یا افزایش عملکرد در واحد سطح خواهیم بود تا از این طریق فضا برای خودکفایی سایر محصولات نیز بازتر شود.

*ظرفیت کشور برای تولید مازاد و صادرات گندم

وی گفت: معتقد هستیم بدون توجه به افزایش سطح زیر کشت و با برنامه‌های مدیریت مناسب مزرعه و افزایش متوسط تولید می‌توان علاوه بر تامین نیاز داخل مازاد و صادرات نیز داشته باشیم.

وی ادامه داد: در حال حاضر 6 میلیون و 421 میلیون هکتار سطح زیر کشت گندم کشور است که حدود 4 میلیون و 300 میلیون تن آن به صورت دیم و 2 میلیون و 100 هزار تن به صورت آبی کشت می‌شود که طی 10 سال گذشته تنها 350 هزار هکتار سطح کشت افزایش یافته است و بیشتر افزایش تولید گندم کشور مرهون برنامه‌های به‌زراعی،‌ به نژادی و کارهای تحقیقاتی بوده است.

توکلی با اشاره به تولید 15 میلیون تن گندم در سال آینده تاکید کرد، گفت: البته با توجه به اینکه 4 میلیون هکتار از زمینهای کشور دیمی بوده و تولید آن متأثر از شرایط آب و هوایی است امیدواریم با ادامه روند مناسب بارش و شرایط آب و هوایی این مهم محقق شود.

*مصرف گندم کشور 9 تا 10 میلیون تن

از معاون وزیر جهاد کشاورزی در خصوص میزان مصرف گندم کشور سئوال شد، گفت: سرانه مصرف گندم کشور با 140 گرم حدود 9 الی 10 میلیون تن در سال است.

توکلی در پاسخ به این که چرا به رغم تولید 14 میلیون تنی گندم و مصرف 9 میلیون تنی کشور برنامه‌ریزی واردات 7 میلیون تن انجام شده است، گفت: شاید این برنامه‌ها نیاز به تلنگر مدیریتی برای مسئولان باشد. وی ادامه داد: سیاستگذاری مناسب و میزان خرید تضمینی اساسی‌ترین موضوع است که باید به آن توجه شود.

* احتمال افزایش مجدد قیمت خرید تضمینی گندم

توکلی از وجود تبصره‌ای در برنامه‌ خرید‌های تضمینی دولت خبر داد که به وزارت جهاد کشاورزی مجوز افزایش قیمت خریدهای تضمینی را در قالب مشوق‌ها می‌دهد.

وی ادامه داد: با توجه به این تبصره اگر وزارت جهاد به این نتیجه برسد که قیمت باید برای کشاورز اقتصادی باشد مبلغی را به عنوان تشویق علاوه بر قیمت تضمینی در نظر می‌گیرد، مثلاً در چغندر قند نیز می‌توان با استفاده از این تبصره مبلغی را به عنوان تشویق کشاورزان منظور کرد.

*افزایش قیمت خرید تضمینی موثر در افزایش تولید امسال گندم

توکلی گفت: در سال جاری قیمت خرید تضمینی گندم معمولی 650 تومان و گندم دروم 680 تومان منظور شد و فکر می‌کنیم در صورت افزایش میانگین تولید این قیمت برای کشاورز ایده‌آل باشد، اما بستگی به تورم بازار و افزایش قیمت سایر محصولات و نهاده‌ها نیز دارد، اگر قیمتها در چنین شرایطی ثابت بماند قیمت برای کشاورز قابل قبول خواهد بود اما اگر قیمت سایر نهاده‌ها تغییر کند شاید در قیمت تضمینی تجدیدنظر شود.

معاون وزیر جهاد کشاورزی متوسط سطح زیر کشت گندم در سال جاری را حدود 6 میلیون و 641 هزار هکتار اعلام کرد که نسبت به سال گذشته 150 تا 200 هزار هکتار افزایش یافته است.

* آیا سایر محصولات فدای خودکفایی گندم شده‌اند

از معاون وزیر جهاد کشاورزی سئوال شد آیا طی سال‌های گذشته تولید سایر محصولات مانند علوفه‌، حبوبات و دانه‌های روغنی فدای خودکفایی گندم شده است؟ گفت: شاید این حرف منطقی یا فنی نباشد محصولات باغی مانند گندم یک ساله نیستند که بتوان سطح زیر کشت آنها را هر ساله تغییر داد.

وی اضافه کرد: از سوی دیگر سایر محصولات زراعی مانند گندم نیز نیاز به تناوب دارند که نمی توان هر ساله گندم کاشت، بنابراین در کشت محصولات زراعی محدودیت‌های فنی وجود دارد که نمی‌توان سطح زیر کشت یک محصول را به دلخواه تغییر داد.

وی تاکید کرد: البته با استفاده از سیاست قیمت‌های تضمینی تا حدودی می‌توانیم محصولات کشاورزی را به سمت نیازهای جامعه و خواسته دولت هدایت کنیم. وی ادامه داد: نمی توان الگوی کشت را با دستور عملیاتی کرد، اما اصلی‌ترین موضوع در اجرای الگوی کشت قیمت محصولات متناسب با هزینه‌هاست.

توکلی گفت: خریدهای تضمینی باید به گونه‌ای شکل بگیرد که برای کشاورز کشت انواع محصولات نوسان درآمدی حداکثر 15 درصدی را داشته باشد.

وی اضافه کرد: در برخی موارد عدم تناسب نرخ خرید تضمینی محصولات باعث می‌شود یک محصول بیش از اندازه کشت شود و به رغم ارائه الگوی کشت مناسب به سمت محصول مورد نظر سوق نیابد.

از توکلی سئوال شد آیا منظور شما این است که سیاست‌های خرید تضمینی در حال حاضر به درستی اجرا نمی‌شود؟

وی پاسخ داد: البته با تبصره‌های جدیدی که در خصوص امکان افزایش نرخ خریدهای تضمینی مصوب شده، وضعیت مناسبتر است و امکان مانور بیشتری را به تصمیم‌گیران داده است.

*سیاست خرید تضمینی اهرم مناسب برای اجرای الگوی کشت مناسب 

از توکلی سئوال شد آیا منظور شما این است که سیاست‌های خرید تضمینی در حال حاضر به درستی اجرا نمی‌شود؟ گفت: البته با تبصره‌های جدیدی که در خصوص امکان افزایش نرخ خریدهای تضمینی مصوب شده است وضعیت مناسبتر است و امکان مانور بیشتری را به تصمیم‌گیران داده است.

توکلی در پاسخ به اینکه آیا به غیر از سیاست‌های خرید تضمینی برنامه‌های وزرات جهاد کشاورزی نیز در پیشبرد الگوی کشت موثر است؟ گفت: سیاست وزارت جهاد کشاورزی حمایت علی‌السویه از همه کشاورزان است برای همه‌ آنها در حد توان خدمات داده می‌شود اما باید تولید برای آنها اقتصادی باشد تا از این الگو تبعیت کنند.

معاون وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: در کنار سیاست خرید تضمینی مناسب مدیریت مزرعه هم در اقتصادی کردن محصول موثر باشد.

معاون وزیر جهاد  کشاورزی تصریح کرد: براساس تحقیقات انجام شده مدیریت مزرعه 52 درصد در افزایش عملکرد نقش دارد در حالی که سایر نهاده‌ها و عملیات به‌نژادی، به‌زراعی و سایر سیاست‌گذاری‌ها هر کدام تا یک سوم این میزان در افزایش عملکرد موثر هستند.