سهم مرغداران در کاهش هزينه توليد چقدر است
گروه اقتصاد/ از سال ها قبل که مرغ هاي بسته بندي شکيل و يک اندازه برزيلي در ويترين مرغ فروشي ها خودنمايي مي کرد و به قيمت ارزان تر از مرغ گرم ايراني به فروش مي رسيد، همواره اين سوال مطرح بود که چرا عرضه و صادرات مرغ برزيلي که در آن سوي اقيانوس اطلس توليد مي شود و با ايران ۱۸ ساعت مسافت پروازي دارد، با وجود پرداخت حقوق گمرکي و... توجيه اقتصادي دارد و از مرغ توليد ايران هم ارزان تر عرضه مي شود؟ به راستي چرا؟
پاسخ اين سوال را از متوليان توليد جويا شديم و جواب هاي تکراري «توليد در ايران گران تمام مي شود»، «صنعت مرغداري صنعت وابسته است»، «قيمت دان و سوخت در ايران گران است»، «ضريب تبديل ايران بسيار بالاست» و... را دريافت کرديم.
بي گمان اين پاسخ ها جواب روشني به سوال «چرا توليد در ايران گران تمام مي شود؟» نيست. بر آن شديم که موضوع را بيشتر پي گيري کنيم که در کمال شگفتي به پاسخ هايي رسيديم که خواندن آن خالي از لطف نيست.
يکي از مرغداران سبزوار در پاسخ به سوال گزارشگر، با قدري تأمل مي گويد: واقعيت اين است که مرغداران به دليل پولدار بودن مرغدار شده اند و از حرفه مرغداري چيزي نمي دانند؛ شايد تجربه اي در چند دوره جوجه ريزي کسب کنند اما به دليل نداشتن اطلاعات کافي از مرغداري، بدون آن که بدانند، ضرر مي کنند و به قولي سرمايه هاي ملي را هدر مي دهند.
مرغدار ديگري سخنان اعتراف گونه همکار خود را اين گونه تکميل مي کند: ما با تشويق و ترويج جهاد وارد اين کار شديم و انتظار داشتيم که در ادامه کار جهاد ما را همراهي کند و با برگزاري کلاس هاي فني و تجربي به مرغداران ياري برساند تا بر اساس اصول فني و علمي مرغداري کنيم اما اين کار انجام نشد و در واقع مرغداران به حال خود رها شدند و نتيجه آن افزايش قيمت تمام شده توليد است.
وي ادامه مي دهد: دليل اصلي زيان دهي مرغداران نا آگاهي از دانش روز پرورش مرغ است و مرغداران با همان شيوه اي که ۲۰ سال پيش معمول بود چند ماده غذايي را با هم مخلوط و دان توليد مي کنند. در حالي که جيره هاي جديد با ترکيب جديد که موجب بالا رفتن ضريب تبديل مي شود، به بازار دان راه پيدا کرده است و کارخانه ها بايد بر اساس فرمول جديد، دان را براي مرغدار توليد کنند که متأسفانه اين کار هم نمي شود و مرغداران از قافله پيشرفت عقب افتاده اند.
يکي از تسهيلاتي که پس از اجراي طرح هدفمندي يارانه ها به منظور بهينه سازي مصرف سوخت به واحدهاي پرورش مرغ اختصاص يافت، اعتبارات بهينه سازي سيستم گرمايشي سالن هاي مرغداري بود. اين اعتبارات که در قالب تسهيلات بلاعوض و يا تسهيلات بانکي ارزان قيمت اختصاص يافت مي بايست در اختيار مرغداران قرار مي گرفت و براي بهينه سازي مصرف سوخت همچون تبديل بخاري هاي گازوئيلي کم بازده به سيستم هاي گرمايشي نوين، دو جداره کردن ديوارها، بهينه سازي کف و سقف سالن و... هزينه مي شد و با کاهش سوخت توليد را اقتصادي تر مي کرد اما سرنوشت اين اعتبارات چگونه رقم خورد؟
برخي از مرغداران بخشي از اين اعتبارات را براي تهيه هيترهاي کم مصرف هزينه کردند و بقيه آن را به زخم هاي ديگر خود زدند!
برخي ديگر از مرغداران تنها به دو جداره کردن سالن اکتفا و از خريد هيتر و... صرف نظر کردند. برخي ديگر از مرغداران هم براي دريافت اين تسهيلات متقاضي نشدند و ترجيح دادند که با همان روش قديمي به کار ادامه دهند و دليل آن را نيز ناتواني در پرداخت اقساط يا به صرفه نبودن خريد تجهيزات بهينه سازي سوخت عنوان کردند و نتيجه آن...
يک مرغدار مشهدي در اين باره مي گويد: اينکه تسهيلاتي بدهند که مرغدار آن را براي بهينه سازي سوخت هزينه کند، خيلي ايده آل است اما در عمل هزينه هايي به مرغدار تحميل مي شود که در توان مرغداران نيست و نمي توانند از پس اين هزينه ها برآيند.وي توضيح مي دهد: در حال حاضر براي يک قطعه مرغ در يک دوره حدود ۳ ليتر گازوئيل مصرف مي شود و مرغدار هم به ناچار هزينه هاي آن را پرداخت مي کند اما اگر اين اعتبارات دريافت مي شد ميزان مصرف سوخت به ۲ ليتر يا کمتر هم مي رسيد. با اين حال مرغدار براي پرداخت اقساط تسهيلات يا دو جداره کردن ديواره ها و... بايد هزينه هايي را متحمل شود که عطاي آن تسهيلات را به لقاي آن مي بخشد.اظهارات اين مرغدار مشهدي بيانگر اين امر است که کاهش مصرف سوخت از ۳ ليتر به ۲ ليتر براي هر قطعه امکان پذير است اما مرغداران تمايلي به اين کار ندارند زيرا نمي توانند هزينه هاي آن را تأمين کنند و يا راضي به وضع موجود هستند و تا زماني که سوخت در اختيار آن ها قرار مي گيرد به کار خود ادامه مي دهند. اما واقعيت اين است که کم کاري مرغداران موجب مي شود که هزينه تمام شده محصول آن ها افزايش يابد و البته اين افزايش هزينه را مصرف کننده بايد پرداخت کند!
مرغداران پرورش دهنده نيمچه گوشتي ملزم اند يک دامپزشک براي اجراي عمليات دامپزشکي و نظارت بهداشتي بر روند توليد در طول دوره پرورش به صورت پاره وقت استخدام کنند که البته هزينه هايي را براي مرغداران در بردارد که در قيمت تمام شده محصول تأثير خود را نشان مي دهد.هزينه هاي دامپزشکي خيلي کم در محاسبات قيمت تمام شده برآورد مي شود اما واقعيت اين است که هزينه هاي سنگيني به مرغدار تحميل مي شود. دليل آن نيز صرفاً سرکشي دکتر به جاي نظارت و درمان در واحدهاست و هزينه هاي آن نيز در قيمت تمام شده مرغ آشکار مي شود. در حالي که انتظار داريم دامپزشک درصد تلفات را کاهش دهد و از وقوع بيماري ها جلوگيري کند اما بيشتر دامپزشکان توان اين کار را ندارند و حتي واکسيناسيون سالن را با کمک کارگران انجام مي دهند و...
ناآشنا بودن با فن مرغداري، بالا بودن هزينه هاي سوخت، پرداخت هزينه هاي سنگين دامپزشکي و... هيچ يک دليل قانع کننده اي براي توجيه «گران تمام شدن توليد» نيست زيرا در حال حاضر مرغداراني هم هستند که با رعايت اصول فني و بهره گيري از دانش مرغداري نوين، بسياري از هزينه هاي جاري مرغداري را هم پرداخت مي کنند و قيمت تمام شده محصول آنان نيز بسيار کمتر از ديگر مرغداران است.بنا به گزارش يکي از مسئولان جهاد کشاورزي خراسان رضوي، در استان خراسان مرغداراني هم در حال فعاليت هستند که قيمت تمام شده محصول آنان تا ۲۰ درصد ارزان تر از ديگر همکارانشان است.
